شکاف جنسیتی در رشتههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (رشتههای اس. تی.ای. ام) در ایالات متحده آمریکا به خوبی بررسی شده است. مردان در این رشتهها در همهٔ مقاطع تحصیلی بیشتر از زنان مدرک میگیرند. متأسفانه با توجه به اخبار و اطلاعات ثبت شده در سال ۲۰۱۵ به نظر نمیرسد این اختلاف رو به کاهش باشد.
آنطور که این دادهها نشان میدهند، به رغم طیف وسیعی از پروژههای تحقیقاتی و طرحهای آموزشی که بر کاهش این شکاف متمرکز شدهاند، برخی از مسائل فرهنگی، تعصبهای قدیمی، تبعیض و انتظارات اجتماعی هنوز هم نقش مهمی درخروج دانشآموزان دختر از این رشتهها بازی میکنند.
این نمودار شامل مدارک تحصیلی در زمینه علوم زیستی و پزشکی، علوم کامپیوتر، اطلاعات و خدمات پشتیبانی، مهندسی و فنآوریهای مهندسی، ریاضیات و آمار و علومفیزیکی و علوم فنآوری میشود.
یافتههای تحقیقات اخیر گویای وجود یک تبعیض سیستماتیک علیه زنان در رشتههای اس. تی. ای. ام است. این تبعیض در تصمیمگیری برای استخدام در مشاغل آزمایشگاهی و مشاغل ریاضی، ارزیابی خلاصه تحقیق و پژوهش برای انتخاب در کنفرانسها، مرجع دادن در تحقیقها، دعوت به سخنرانی در سمپوزیومها، همچنین استخدام فوق دکترا و مشاغل استادی دیده میشود.
اما به نظر میرسد این تحقیقات مورد توجه افرادی که بیشتر از بقیه به آنها نیاز دارند، قرار نمیگیرد. ایان هدلی و گروهش از دانشگاه ایالتی مونتانا به این نتیجه رسیدند که اساتید دانشگاهی مرد در رشتههای اس. تی ای. ام، کمتر این تحقیقات را باور میکنند. این گروه تحقیقاتی در زمینه تبعیض جنسیتی این سؤال را مطرح کردند: “چگونه میتوانیم موفق به افزایش مشارکت زنان و دیگر گروههای اقلیت در اس. تی. ای. ام شویم، وقتی تحقیقات بسیاری تأکید بر این دارند که گروه اکثریت مسلط بر این رشتهها، برای اینگونه کارها ارزشی قائل نیستند؟”
لازم به یادآوری است که به طور متوسط ۷۱ درصد از اساتید دانشگاه در رشته های اس.تی.ای.ام مردان هستند.
این گروه پژوهشی سه نوع آزمایش انجام دادند تا ببینند واکنش مردان به تحقیقات در رابطه با تبعیض جنسیتی چگونه است؟
در دو آزمایش اول، چکیده یک تحقیق به شرکتکنندگان نشان داده شد که تأثیر تعصبهای جنسیتی استادان دانشگاه به نفع دانشجویان پسر در رشتههای علوم پایه را بررسی کرده است. چکیده این پژوهش که توسط محققان دانشگاه پرینستون آمریکا انجام شده از این قرار است:
علیرغم تلاشها برای استخدام و نگاه داشتن زنان بیشتر، اختلاف محسوسی بین تعداد زنان و مردان در دانشکدههای علوم به چشم میخورد. تعداد زیادی از تحقیقات نشان میدهند تبعیض جنسیتی در گروههای بسیاری وجود دارد. اما هنوز نیاز به یک بررسی میدانی است تا ببینیم آیا اساتید علوم علیه دانشجویان دختر تبعیضی اعمال میکنند که بتواند به وجود این اختلاف در دانشکدههای علوم منجر شود. در یک تحقیق به روش تصادفی، از۱۲۷ استاد دانشکدههای علوم از دانشگاههای رده بالا خواسته شد درخواست یک دانشجو برای شغل تصدی آزمایشگاه را ارزیابی کنند. این درخواست به طور تصادفی به اسم پسر یا دختر به آنها فرستاده شده بود. اساتید دانشگاه به طور قابل ملاحظهای دانشجوی پسر را در مقایسه با متقاضی دختر با شرایط یکسان برای استخدام، شایستهتر ارزیابی کرده بودند. شرکتکنندگان در این تحقیق حتی حقوق بیشتر و مشاوره حرفهای بیشتری به متقاضی مرد پیشنهاد کرده بودند. جنسیت اساتید دانشگاه تأثیر چندانی در انتخاب آنها نداشت، چرا که اساتید مرد و زن هر دو به یک میزان علیه دانشجوی دختر تبعیض نشان میدادند. تحلیلها نشان داد که دانشجوی دختر کمتر شانس استخدام داشت زیرا شایستگی او کمتر دیده میشد. ما همچنین وجود تعصبهای از قبل نهادینه شده علیه زنان را با یک ابزار استاندارد ارزیابی کردیم و به این نتیجه دست یافتیم که تعصبهای قدیمی نقش تعیین کنندهای ایفا میکنند. مثل این مورد که به دلیل تعصبهای نهادینه شده قدیمی دانشجوی دختر از حمایت کمتری برخوردار میشود، درحالیکه این تعصبهای بر تصمیمگیری دربارهٔ دانشجوی مرد اثری ندارد. این نتایج نشان میدهد که مداخله برای مبارزه با تبعیض جنسیتی میتواند به پیشبرد هدف افزایش تعداد زنان در رشتههای علمی کمک کند.
از شرکت کنندگان خواسته شد میزان موافقتشان با نتیجهگیری این تحقیق، همچنین اهمیت این تحقیق و کیفیت این چکیده را ارزیابی کنند. در نهایت میانگین این موارد برای هر شرکتکننده حساب شد.
در آزمایش اول این چکیده به حدود ۲۰۰ شرکت کننده بزرگسال نشان داده شد. در آزمایش دوم، در یک تحقیق فشرده دانشگاهی، آنها آن چکیده را به ۲۰۰ استاد دانشگاه در رشتههای اس تی ای ام و غیر از اس تی ای ام نشان دادند. در هر دو این آزمایشها، مردان این تحقیق را به طور قابل ملاحظهای کمتر از زنان قبول داشتند.
قسمت ناامید کننده اینجاست که استادان مرد در رشتههای اس تی ای ام، این تحقیق را حتی کمتر از مردان در رشتههای دیگر قبول داشتند. به زبان دیگر، مردان رشتههای اس تی ای ام به طور قابل ملاحظهای کمتر از دیگر رشته ها باور دارند که تحقیقات، تبعیض علیه زنان در این رشتهها را نشان میدهند.
این موضوع در مورد زنان صادق نبود. ارزیابی زنان در رشتههای اس تی ای ام از این تحقیق، در مقایسه با زنان دیگر رشتهها تفاوت چندانی نداشت.
با اینکه ارزیابی میزان تبعیض علیه زنان و دیگر گروههای اقلیت در رشتههای اس تی ای ام اولویت داشته است، این تحقیق نشان میدهد این بررسیها لزوماً به بهتر شدن اوضاع نمیانجامد. کسانی که بیشتر از همه نیاز به توجه به نتایج این تحقیقها دارند، استادان مرد رشتههای اس تی ای ام هستند که معمولاً این نتایج را انکار میکنند. از آنجاییکه مردان در رشتههای اس تی ای ام غالب هستند، این یک مشکل برای ارتقا این گونه تحقیقات نیز هست. در واقع اساتید تصمیم گیرنده در رابطه با استخدام یا اختصاص بورسهای تحقیقی، کمتر برای اینگونه پژوهشها ارزش قائل میشوند و این ممکن است به کاهش این تحقیقات منجر شده و نقطه ضعفی باشد برای محققانی که بر روی این زمینه تمرکز دارند.
چنانکه هدلی و گروهش در مقالهشان اشاره میکنند: “مردان به طور واضح موقعیت دست بالا را در رشتههای علمی دارند، چرا که آنها اکثریت غالب در میان اساتید دانشگاهی در همهٔ سطوح هستند. حقوق بیشتری دریافت میکنند و به طور میانگین سهم بیشتری از کمکهای مالی دولتی برای تحقیقات، در مقایسه با همکاران زنشان، به خود اختصاص میدهند.”
آگاهانه یا ناآگاهانه، مردان ممکن است این گونه بررسیها را تهدیدکننده بدانند، چرا که کاهش تبعیض جنسیتی در رشتههای اس تی ای ام ممکن است به ترجیح زنان در مقابل مردان بیانجامد و شرایط حال آنها را تغییر دهد. تعصب به باورها هم میتواند نقش مهمی داشته باشد. افراد معمولاً از اطلاعاتی حمایت میکنند که با آنچه تا به حال باور داشتهاند همسویی دارد. تحقیق مذکور نشان میدهد که اساتید زن بیشتر از مردان تبعیض جنسیتی در شغلشان را به عنوان یک مشکل میبینند.
برای آزمایش سوم، محققان از چکیده یک مطلب دیگر استفاده کردند که در زیر آمده است:
در یک ارزیابی که از ۲۴۳ پژوهشگر جوان در زمینه ارتباطات صورت گرفت، فرضیه تأثیر جنسیت نویسنده یک مطلب علمی یا تمرکز جنسیتی موضوع پژوهش بر روی شانس انتشار مقاله یا میل به همکاری پژوهشی با نویسنده بررسی شد. از شرکتکنندگان خواسته شد چکیده مقالاتی که به آنها داده شده را ارزیابی کنند. در حالی که نام نویسنده این مقالات به صورت چرخشی به نامهای خانمها و آقایان تغییر میکرد. مقالات نویسندههای مرد با کیفیت بیشتر علمی ارزیابی شدند، به خصوص اگر موضوع پژوهش هم به مردان اختصاص داشت. به همین نسبت، میل همکاری با این گروه بیشتر بود. جنسیت شرکتکنندگان اثری بر این رویه نداشت.
این بار گروه تحقیق، این چکیده و یک نسخهٔ دیگر از آن، که تنها فرق آن نتیجهگیری آن مبنی بر عدم وجود تبعیض جنسیتی بود را به صورت تصادفی به شرکتکنندگان مختلف نشان دادند. این آزمایش هم نتیجه قبل را در پی داشت: مردان چکیده اصلی را ضعیفتر ارزیابی کردند. درحالیکه زنان چکیدهای که نشان میداد تبعیض جنسیتی وجود ندارد را ضعیفتر میدانستند.
آزمایش سوم نشان میدهد مردان در ارزیابی تحقیق، سختتر و با شدت بیشتر عمل نمیکنند بلکه در مقایسه با زنان، متمایل به تحقیقاتی هستند که وجود تبعیض جنسیتی در رشتههای اس تی ای ام را رد میکنند.
برگردان: گلناز شاوردی
منبع: یو اس نیوز
دیدگاهتان را بنویسید