برگردان از: فرناز
مسابقات قهرمانی ۲۰۱۷ شطرنج زنان ماه فوریه در ایران برگزار خواهد شد، ولی قهرمان نماینده آمریکا در این مسابقات شرکت نخواهد کرد.
نازی پایکیدزه در اعتراض بهقوانین پوشش جمهوری اسلامی که همه زنان را وادار به داشتن حجاب در اماکن عمومیمی کند، از شرکت در این مسابقات کنار کشیده است. این قوانین در مورد همه زنان فارغ از دین یا ملیت لازم الاجرا است ، و بنابراین شامل تمامی ۶۴ شرکت کنندهنیز می شود. وی در شبکه های اجتماعی این طور نوشته است: “ به نظر من برگزاری مسابقات قهرمانی زنان در کشوری که زنان از حقوق اولیهاساسی بهره مند نبودهو مانند شهروند درجه دو با آنها رفتار می شود اکیدا غیر قابل قبول است “. وی همچنین نوشته است که با سر کردن حجاب از ظلم علیهزنان دفاع نمی کند، حتی اگر به قیمت از دست دادن مهم ترین رقابت حرفه ای عمرش باشد. بر اساس قوانین مسابقات، وی تا سال ۲۰۱۹ اجازه شرکت در مسابقات را نخواهد داشت.
پایکیدزه-بارنز که متولد روسیه و ساکن لاس وگاس است، طومار آنلاینی را راه اندازی کرده که از فدراسیون جهانی شطرنج می خواهد مسابقات را به کشور دیگری منتقل و یا شرایط اجباری برای پوشش را حذف کند، و بیش از ۱۶ هزار نفر تا به امروزآن را امضا کرده اند.
موضع گیری این ورزشکار ۲۲ سالهوی را ناخواسته به مرکز یک گردباد سیاسی تبدیل کرده است، همانگونه که شاهد فشار فدراسیون بین المللی فوتبال(فیفا) برای برداشتن محدودیتزنان برای شرکت در رویدادهای ورزشی مردان بودیم، و کل دنیای ورزش فدراسیون بین المللی والیبال را مورد سرزنش قرار داد که چرا همین کار را نمی کند. پایکیدزه آغازگر مباحثات تندی در رسانه های سنتی و شبکه های اجتماعی شده است، به ویژه در ایران، جایی که زنان برای چندین دهه درگیر این نبرد بوده اند.
کشمکش برای محدود کردن زنان بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ وجایگزینی سلسله شاهنشاهی با حکومت مذهبی آیت الله خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی آغاز شد. رژیم جدید حداقل سن ازدواج را از ۱۸ به ۱۳ سال کاهش داد، کلینیک های کنترل جمیت را تعطیل کرد، سقط جنین را ممنوع و چندهمسری برای مردان را قانونی کرد. نص صریح قرآن اکثر حقوق اولیه از جمله آواز خواندن ، دوچرخه سواری، و ترک کشور بدون اجازه همسر را از زنان سلب می کند.
همه اینها یعنی شرکت پایکیدزه در رقابت ها بدون رعایت قوانین پوشش جمهوری اسلامی، نقض قوانین اسلامی یا شریعت است.
شرکت کنندگان در رقابت های جهانی خزر، سال ۲۰۱۶، مسابقات شطرنج داخلی ایران
اما روزنامه نگار و فعال اجتماعی ایرانی، مسیح علی نژاد هفته گذشته در گفتگو باوایس اسپورت اظهار داشت نکته اصلی اینجا گم شده است:
” این قانون، قانونی تبعیض آمیز است، حجاب یک مساله فرهنگی نیست. دولت ایران همه زن ها حتی غیر ایرانیو غیر مسلمان ها را مجبور می کند که حجاب داشته باشند. همه زنان باید اعتراض کنند. با قبول حجاب اجباری، شما به دولت ایران مشروعیت بیشتری برای سرکوب کردن زنان می دهید.”
مجازات سرپیچی از پوشش اجباری، از شلاق تا زندان متغیر است. بنابر گفته علی نژاد از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵، بیش از سه و نیم میلیون زن ایرانی به خاطر حجاب نامناسب بازداشت شده اند٬ به این معنا که حجابشان شل بوده، و موها یا گردنشان مشخص بوده است. در ماه مارس گذشته هشت مدل زن ایرانی به خاطر قرار دادن تصاویر بدون حجاب خود در اینستاگرام بازداشت شدند. یک ماه بعد سردار حسین ساجدینیا ریئس پلیس تهران ۷۰۰۰ مامور مخفی را برای ردیابی و گیر انداختن متخلفان استخدام کرد.
علی نژاد٬ که مجبور به ترک ایران شده و در حال حاضر در نیویورک زندگی می کند، کمپین آزادی های یواشکی من را بر روی تنها ابزار قابل دسترس برای زنان ایرانی، یعنی شبکه های اجتماعی، راه انداخته است. وی در آنجا از زنان دعوت می کند عکسهای بی حجاب خود را به اشتراک بگذارند. این سایت بیش از یک میلیون نفر دنبال کننده دارد.
به گفته علینژاد:” نازی رقابت ها را بایکوت نکرده ، بلکه جمهوری اسلامی است که نازی را بایکوت کرده!او حق شرکت در یک رقابت بین المللی را به دست آورده و این جمهوری اسلامی است که مانع دیگری جلوی راه او میگذارد و می گوید فقط به شرطی می توانی شرکت کنی که از نوع پوشش ما پیروی کنی. در کجای قوانین فیده گفته شده که کشورها می توانند احکام دینی شان را به بازیکنان تحمیل کنند؟”
گری والترز، رئیس فدراسیون شطرنج آمریکا با این امر موافق بوده و حمایت خود را از قهرمان کشورش اعلام کرده است: ” ما به فدراسیون جهانی یادآوری کردیم که اجبار برای داشتن حجاب یا هر نوع پوشش خاص مغایر با آیین نامه فدراسیون است. طبق ماده ۱.۲ فدراسیون جهانی شطرنجرفتار تبعیض آمیز به دلایل ملی، سیاسی، نژادی، اجتماعی٬ مذهبی یا جنسیتی را نمی پذیرد.
سوزان پلگار ، رئیس کمیسیون شطرنج زنان فدراسیون، به درخواست وایس برای اعلام نظرش جواب نداد، اما این پیغام را در شبکه های اجتماعی منتشر کرده است: ” هیچ کسی از فدراسیون جهانی شطرنج، از جمله من ، برای تایید اقدام این رژیم هیچ نظری نداده است. در واقع من مشخصا گفته ام اگر هر یک از بازیکنان با این مساله مشکلی دارد، می تواند و باید نظر خود را به کمیسیون شطرنج زنان فدراسیون اعلام کند تا مساله را در نشست آتی خود مطرح کنیم. تاکنون این کمیسیون هیچ شکایت رسمی از سوی ۶۴ شرکت کننده دریافت نکرده است.”.
پایکیدزهسکوت اختیار کرده و به درخواست مصاحبه پاسخ نداده است. اما علی رغم پرهیز از قرار گرفتن درمرکز توجه، به گفته علی نژاد این شطرنج باز در داخل ایران پیروان عظیمی از فعالان زن به دست آورده است.
آتنا دائمی، یکی دیگر از فعالان اجتماعی است که به هفت سال زندان محکوم شده و در انتظار اجرای حکم خود، با قرار وثیقه آزاد است. جرم وی شامل اعتراض به حکم اعدام در ملا عام، دانلود کردن ترانه های اعتراضی، حمایت از حقوق کودکان، و انتشار تصاویر بی حجاب از خود در شبکه های اجتماعی است. در فرصتی که تا اجرای حکم دارد همچنانبه مبارزه برای حقوق بشر ادامه می دهد.
وی طوماری را برای حمایت از پایکیدزه به راه انداخته ، و نامه ای به فیده نوشته که روشن می کند حجاب بخشی از فرهنگ ایران نبودهبلکه قانونی تحمیلی از سوی رژیموابسته به روحانیت است. وی در پیامش خواستار فشار برایران شده تا میزبانی تورنمنت را مطابق با معیارهای جهانی انجام دهد. به گفته وی تاکنون نامه اش بی جواب مانده است.
دیگر حامیان پایکیدزه شامل قهرمان اسبق جهان گری کاسپارف، استاد بزرگبریتانیایی٬ نایجل شورت و کارلا هردیا، قهرمان مسابقات پن امریکن هستند. هردیا که حالا استادیار شطرنج دانشگاه تگزاس استبه خبرگزاری سی ان ان گفته است : ” این فقط مشکل ۶۴ بازیکن نیست، مساله ای جهانی و یک معضل حقوق زنان است. به این خاطر است که دارم اعتراض می کنم. ورزش باید از این نوع تبعیض ها به دور باشد.”
اما میترا حجازی پور، یکی از پنجاستاد بزرگ شطرنج ایران، نگران است که این بایکوت به ورزش ضعیف زنان در ایران را صدمه وارد کند، عرصه ای که بودجه اندکی دریافت می کند و حتی در رقابت هایی که خارج از ایران برگزار می شوند تحت قوانین اسلامی است. وی به گاردین گفته :” این بزرگترین رویداد ورزشی زنان است که تا بحال در ایران داشته ایم. ، تا به حال نتوانسته بودیم میزبان مسابقات قهرمانی در هیچ یک از عرصه ها برای زنان باشیم. بایکوت کردن آن کار درستی نیست.این بازی ها برای زنان ایرانی مهمند، فرصتی هستند برای ما که قدرت خود را نشان دهیم.”.
آتنها دایمی٬ فعال حقوق زنان
دائمی در مصاحبه ای باوایس اسپورت کهاز خانه اش در تهران انجام گرفت، ضمن احترام به نظر حجازی پور، با آن مخالف است. وی با اشاره به سران کشورهاییکه در سفر به ایران حجاب به سر کرده اند می گوید:
“ما برای بیش از سی سال شاهد بوده ایم که سیاستمدارن زن به کرامت خود احترام نگذاشته اند. وقتی توریست ها، ورزشکاران و دیپلمات ها حجاب سرمی کنند ، دارند از اقدام دولت ایران حمایت می کنند و سال ها تلاشهای انجام گرفته توسط فعالان زن را به باد می دهند. سر کردن حجاب برای مدت کوتاه ممکن است برای شما جالب و سرگرم کننده باشد، اما برای ما حکم زندان است. نازی شجاعت این را داشت که به خاطر انتخاب خودش شانس قهرمانی را از دست بدهد. او اولین غربی است که در برابر حجاب تحمیلی می گوید من برای حفظ عزت و احترام خودم ایستادگی می کنم.”
حتی با وجود این که پایکیدزه فرصت خود برای قهرمانی جهان را قربانی کرده ، همچنان ثابت قدم باقی مانده است. وی اعلام کرده است: ” از این که واجد شرایط نمایندگی ایالات متحده آمریکا در مسابقات قهرمانی شطرنج زنان شده ام مفتخر و سپاسگزارم. اما ، اگر شرایط تغییر نکند، قطعا در این رویداد شرکت نخواهم کرد.”
دیدگاهتان را بنویسید